Geniz Eti
Tonsil Hipertrofisi (Bademcik Büyüklüğü) Ve Adenoid Hipertrofisi (Geniz Eti Büyümesi)
Geniz eti ve bademciklerin lenfoid bir yapısı vardır. Waldeyerin lenfatik halkası boğaz girişini daire biçiminde çevreler. İşte bademcikler ve geniz eti bu dokunun parçalarıdır. Burun arkasındaki boşluk geniz (Nazofarenks) olarak adlandırılır. Adenoid vejetasyon-hipertrofi yani geniz eti ise yumuşak damak ve burunun arka tarafında, boğazın üst kısmında yerleşmiş durumdadır. Bademciklerin aksine geniz eti çıplak gözle, herhangi bir özel âlet kullanılmadan görülemez. Tonsiller (bademcikler) orofarenks adı verilen ağız boşluğundan kolayca görülebilir. Bu kapsüllü lenfoid dokular boğazın arkasında, her iki yanda konumlanmış olup boyutları değişkenlik gösterir.
Tonsiller (bademcikler) de adenoid lenfoid dokunun parçalarındandır ve lenfositler ihtiva ederler. Bu lenfositlerin görevi, bağışıklık sisteminin işleyişine yardım eden antikorları üretmektir. Adenoidler ve tonsillerin bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerinin bilhassa çocukluk döneminde büyük önem arz ettiği bilinse de yaşın ilerlemesine bağlı olarak azalma eğiliminde olduğu unutulmamalıdır. Üstelik bademcikler ve geniz eti dışında vücudun savunmasından sorumlu olan başka yapılar da vardır. Yapılan araştırmalara göre bademciklerinden veya geniz etinden ameliyat olan çocukların çoğu bağışıklık sistemiyle ilgili herhangi bir problemle karşılaşmamaktadır.
Ne Gibi Sorunlara Yol Açarlar:
Adenoid ve tonsil (geniz eti ve bademcik) büyüklüklerine ve enfeksiyonlara bağlı olarak çeşitli sorunlara neden olabilirler. Geniz eti problemiyle çocuklar daha fazla karşılaşırken bademcik sorunları çocuklarda olduğu kadar yetişkinlerde de görülebilmektedir.
Sık aralıklarla enfeksiyon geçirmek hastanın gündelik hayatını olumsuz etkiler ve ilaç kullanım sıklığının artmasına yol açar.
Fakat geçirilmiş beta hemolitik streptococ iltihapların (enfeksiyonların) en ciddi sonuçlarından biri, böbreklerde, eklemlerde ve kalp kapakçıklarında hasara sebebiyet vererek yaşam boyu devam edecek rahatsızlıklara zemin hazırlamasıdır.
Enfeksiyonlara ilâveten geniz etinin ve bademciklerin büyüklüklerini de birtakım sağlık sorunlarının temel nedenlerinden biri olarak değerlendirmek mümkündür. Örneğin geniz etinin aşırı büyük olması durumunda solunum yolu tıkanarak uyku apnesi oluşabilir ve bu da zincirleme sağlık problemlerini beraberinde getirebilir.
Büyük bademcikler; konuşma, yutma ve beslenmede sorunlara neden olabilir. Öte yandan bademcik girintilerinin aralarında doku ve yiyecek artıklarının birikmesi (Magma / Tonsil taşı) ağız kokusuna ve boğazda batma hissine yol açarak sosyal bakımdan da kişiyi rahatsız eder.
Geniz eti dokusu normalden fazla büyükse burun tıkanıklığı meydana gelir. Bunun sonucunda hasta ağzı açık uyur, uykusunda horlar. Dağınık yatmak, baş bölgesinde görülen terleme de bu durumun diğer sonuçlarındandır. Tedavi edilmediği takdirde uyku sorunları ilerler. Yeterli ve kaliteli uyku uyuyamamak ise çocukların büyüme ve gelişimine olumsuz etkide bulunur. Aynı zamanda ağız, diş ve yüz bölgesinin gelişimi de bundan negatif yönde etkilenir; yüzde iskelet değişikliği gözlemlenir. Başka bir deyişle yüz ve çene kemiklerinde gelişim bozukluğu baş gösterir.
- Orta kulakta meydana gelen havalanma bozukluğundan dolayı kulak zarında çökme yaşanır. İşitme kaybı nedeniyle iletişim bozukluğu gelişebilir. Ancak işitme kaybının derecesi bazen çok hafif olur, öyle ki anne-baba çocuğunun bu durumunu fark edemez. Fakat ekseriyetle hastalar işitme kaybı şikâyetiyle doktora başvurmaktadır.
- Öksürük, geniz akıntısı sebebiyle boğazda iltihap (farenjit), alt solunum yollarında bazı problemler ortaya çıkabilir.
- Baş ağrısı oluşabilir.
- Sinüzit meydana gelebilir.
- Kişinin ağzı açık duruşundan kaynaklı yüz ifadesi yani adenoid face durumu yüzünden aile bireyleri ve kişinin etrafındaki insanlar bundan rahatsızlık duyar.
Geniz eti ve bademciklerin değerlendirilmesinde uygulanan tanı yöntemleri:
- Hastanın tıbbî öyküsü dinlenir. (Şikâyetlerini anlatması istenir.)
- Fizik muayene yapılır.
- Geniz etini görmek amacıyla endoskopik incelemeden faydalanılır. Endoskopinin uygulanamaması hâlinde Röntgen incelemesi gerekli görülebilir.
- Bakteriyolojik kültür tetkikinden yararlanılır.
- Kan testleri istenir.
- Değerlendirme sırasında başka incelemeler de tercih edilebilir.
Geniz etinizde veya bademciklerinizde büyüme, iltihap varsa, burun akıntınız geçmiyorsa, boğaz ağrılarınız tekrarlıyorsa, titreme, ateş, kötü ağız kokusu, geniz akıntısı ve burun tıkanıklığı, ağızdan nefes alma, tekrar tekrar nükseden kulak iltihapları, horlama ve bununla beraber uyku problemleri, işitme kaybı mevcutsa (televizyon ve tablet gibi cihazlar aracılığıyla bir şey dinlerken devamlı sesi yüksek tutmaya ihtiyaç duymak, sesli uyaranlara verilen yanıt süresinin gecikmesi ilk belirtilerdendir) doktora başvurmanız gerekir. Çocuğunuzda bu belirtilere rastladıysanız vakit kaybetmeden bir uzmandan yardım almanız önemlidir.
Tedavi:
Geniz eti ve bademciklerin akut iltihaplanmalarında uygulanacak tedavi yapılan muayene doğrultusunda belirlenir. Genellikle ilaç tedavisinde ağrı kesiciler, antibiyotikler, serum fizyolojik burun spreyleri, intranazal steroidler ve gargaralar reçete edilir. Şâyet alerjik faktörlerin varlığından şüpheleniliyorsa antihistaminikler de önerilir.
Sık enfeksiyona ve başka ciddi sorunlara neden olmayan geniz eti ve bademcik ilaç kullanılarak tedavi edildiği hâlde kronikleşirse veya çocuğun gelişimine olumsuz etkide bulunacak bir durum oluşursa geniz etinin ve bademciklerin alınmasına gerek duyulabilir. Doktorunuz bu konuda size bilgi verecektir. (Tonsillektomi, adenoidektomi, adenotonsillektomi)
Çocuğun sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için KBB muayenelerinin düzenli olarak yapılması lâzımdır.

Diğer Tedaviler
Op. Dr. Deniz Yazıcı İzmir Bayraklı'da bulunan kliniğinde burun estetiği(rinoplasti), revizyon burun estetiği, ultrasonik burun estetiği, kepçe kulak estetiği, yüz estetik cerrahisi, ameliyatsız estetik ve kulak burun boğaz(kbb) hastalıkları konularında hizmet vermektedir.